Φίλτρα φωτορύπανσης

[stellar82]

Καλησπέρα!

Θα ήθελα να ακούσω τις απόψεις σας περί φιλτρων περιορισμού της φωτορύπανσης, στην αστροφωτογαφία.

Διαβάζω γενικά αντιφατικές γνώμες σε διάφορα φόρουμ. Άλλοι ενθουσιάζονται και άλλοι όχι. Υπάρχουν ήπια φίλτρα που κόβουν κάπως τα φως από τις συμβατικές (μη led) λάμπες, αλλά και αρκετά πιο "σκληρά" ,όπως της astronomik, τα οποία όμως διαταράσσουν αρκετά το balance των χρωμάτων, με αποτέλεσμα να χρειάζεται μεγαλύτερη επεξεργασία η φωτογραφία μετά. Ποια είναι η άποψή σας; Η χρήση θα γίνει με dslr, στην οποία δεν έχει γίνει κάποια τροποποίηση. Όσοι είστε ακόμα λοιπόν με dslr χρησιμοποιείτε καποιο, φίλτρο, κι αν ναι ποιο και γιατί;

Ευχαριστώ!

[παναγιωτης]

Η dslr "βλεπει" στο οπτικο μηκος κυμματος. Αυτο σημαινει οτι αρχικα, αν δεν ειναι τροποποιημενη, δε μπορεις να βαλεις φιλτρο Ha γιατι ειναι στο βαθυ κοκκινο που εχει χαμηλη ευαισθησια.

Μονη λυση τα γενικα φιλτρα φωτορυπανσης που κοβουν συγκεκριμενα μηκη κυμματος που εκπεμπουν τα τεχνητα φωτα αλλα ειναι "χαλαρα" και κανουν μετρια δουλεια σε εντονη φωτορυπανση.

Μπορεις να δεις το l pro της optolong και το idas lps p2, κοβουν τοσο οσο χρειαζεται για χρηση με dslr.

[stellar82]

Φίλε Παναγιώτη, η τροποποίηση είναι κάτι που με έχει απασχολήσει στο παρελθόν. Δεν βρήκα κάποιον στην Αττική να το κάνει υπεύθυνα δυστυχώς. Aν έχεις κάποιο τεχνικό να προτείνεις, παρακαλώ!

H επιλογή κι η αποτελεσματικότητα των ccd εκδόσεων των φίλτρων είναι μεγαλύτερη.

Κοιτάω το optolong l pro και το idas lps p2, αλλά διαβάζω ότι είναι για σχετικά ήπια φωτορύπανση.

Ενδιαφέροντες κριτικές βρήκα και για τα SkyTech cls και Svbony cls, τα οποία είναι περίπου στη μισή τιμή.

[kkokkolis]

Κυττάξτε τα χάλια μας. Ποιό φίλτρο θα τα έβγαζε πέρα με αυτό;

 

Νομίζεις πως θα εμφανιστούν τα Stukas να βομβαρδίσουν σε λίγο.

[Quantum1635941117]

Φιλε kkokkolis το κοιταξτε του εβγαλες τα ματια αλλα θα συμφωνησω μαζι σου. Οτι φιλτρο και να βαλεις δεν θα εχει μεγαλη διαφορα.

[kkokkolis]

Είσαι μικρότερος φίλε μου. Όταν ήμουν στο δημοτικό, επί χούντας, έτσι το γράφαμε. Το κρατώ, όπως και μερικές άλλες λέξεις (πχ κλασσική, αυγό, τραίνο κλπ) από νοσταλγία και για να την μπαίνω στη Γλωσσολόγο σύζυγο που είναι Μπαμπινιωτική.

 

Κύττα εδώ.

 

http://www.stougiannidis.gr/kyttazv.htm

[stellar82]

Σίγουρα δεν περιμένει κανείς θαύματα, αλλά έστω κάποια βελτίωση. Εγώ προσωπικά που μένω κέντρο Χαλάνδρι (Βortle 9) , θεωρώ τεράστια αλλαγή όταν πηγαίνω στο Μαραθώνα που είναι Bortle 6. Σε τελείως σκοτεινούς ουρανούς λογω χρόνου και υποχρώσεων δεν έχω τη δυνατότηα να βρεθώ, όχι πως έχουν απομείνει και πολλοί στην Ελλάδα δλδ.

Οπότε ένα φίλτρο φωτορύπανσης ίσως να είμαι μια μίνιμουμ παρηγοριά στον άρρωστο, έτσι το βλέπω.

[geobok]

Καλημέρα,

 

Δες παρακάτω αν θες μερικά ενδιαφέροντα άρθρα σχετικά με τα φίλτρα και το σωστό WB από έναν γνωστό αστρο-φωτογράφο. Προσωπικά χρησιμοποιώ το astronomik CLS με την Canon EOS 20Da από μια περιοχή Bortle 4 και είμαι πολύ ευχαριστημένος.

 

https://www.astropix.com/html/i_astrop/filters.html

 

https://www.astropix.com/html/i_astrop/customwb.html

 

https://www.astropix.com/html/i_astrop/cls_filter.html

 

Καθαρούς ουρανούς

 

Καλησπέρα!

Θα ήθελα να ακούσω τις απόψεις σας περί φιλτρων περιορισμού της φωτορύπανσης, στην αστροφωτογαφία.

Διαβάζω γενικά αντιφατικές γνώμες σε διάφορα φόρουμ. Άλλοι ενθουσιάζονται και άλλοι όχι. Υπάρχουν ήπια φίλτρα που κόβουν κάπως τα φως από τις συμβατικές (μη led) λάμπες, αλλά και αρκετά πιο "σκληρά" ,όπως της astronomik, τα οποία όμως διαταράσσουν αρκετά το balance των χρωμάτων, με αποτέλεσμα να χρειάζεται μεγαλύτερη επεξεργασία η φωτογραφία μετά. Ποια είναι η άποψή σας; Η χρήση θα γίνει με dslr, στην οποία δεν έχει γίνει κάποια τροποποίηση. Όσοι είστε ακόμα λοιπόν με dslr χρησιμοποιείτε καποιο, φίλτρο, κι αν ναι ποιο και γιατί;

Ευχαριστώ!

[stellar82]

@Geobok : μιας κι εχεις το astronomik cls, σε έχει παιδέψει/προβληματίσει η αλλοίωση που κάνει στο white balance, για την οποία διαβάζω αρκετά σε ξένα φόρουμ?

[silios]

Με την παραδοχή ότι μένεις σε ζώνη με την μάξιμουμ φωτορύπανση και από εκεί συλλέγεις δεδομένα, όλα καταλήγουν τελικά στην επεξεργασία (Το ίδιο ισχύει - προσωπική άποψη- βέβαια κ για τους καλούς ουρανούς ) και στον συνολικό χρόνο που χρειάζεται μια φωτογραφία μέσα από την πόλη (Χ3 σε συνολικούς χρόνους) για να αρχίσει να σε ευχαριστεί (το οποίο είναι υποκειμενικό φυσικά).

 

Υπάρχουν πολλά (πλέον) παραδείγματα ανθρώπων στο internet που φωτογραφίζουν από ουρανούς με μεγάλη φωτορύπανση σε Broadband με πολύ αξιόλογα αποτελέσματα, και το ανάποδο φυσικά

 

Είτε με το CLS είτε με IDAS υπάρχει μεγάλη διαφορά στην ευκολία της επεξεργασίας (αφαίρεση των gradients και έλεγχος θορύβου) και στο τι έχει καταγραφεί και πόσο βαθειά έχεις πάει. Είτε με osc είτε με mono σενσορα και broadband φίλτρα.

To IDAS έχει πιο "απαλό" κόψιμο και καλύτερη χρωματική ισορροπία σε σχέση με το CLS που προσωπικά μου είχε φανεί αρκετά πιο "άγαρμπο".

 

Το Optolong L pro είναι πρακτικά αντιγραφή του πολύ πετυχημένου IDAS P2 και εξίσου καλό κατά τα φαινόμενα (δεν το έχω δοκιμάσει προσωπικά).

 

Ένα συγκριτικό με DSLR που έτυχε να πέσει το μάτι μου πρόσφατα είναι εδώ -> https://www.facebook.com/photo/?fbid=10100391573485566&set=a.10100391573455626 το οποίο παρόλο που αφορά Bortle 6 ουρανό, μοιάζει με τα αποτελέσματα που έχω δεί και εγώ μέσα απο Αθήνα.

[geobok]

Όχι ιδιαίτερα, καθώς στις λήψεις χρησιμοποιώ Custom WB επιλέγοντας μια φωτογραφία που έχω πάρει με τη μηχανή και το φίλτρο μιας γκρι κάρτας που μπορείς να βρεις σε καταστήματα φωτογραφικών ειδών. Εξάλλου δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να κάνεις κάποια διόρθωση στο WB στη επεξεργασία με κάποιο πρόγραμμα όπως το Photoshop ή το Lightroom κλπ. Νομίζω πως εάν δεις το σχετικό άρθρο από τα Links θα σε διαφωτίσει. Πιστεύω πάντως ότι το CLS κάνει καλή δουλειά από περιοχές με μέτρια φωτορύπανση, ειδικά σε στόχους όπως νεφελώματα εκπομπής.

 

Φιλικά,

 

Γιώργος

 

 

@Geobok : μιας κι εχεις το astronomik cls, σε έχει παιδέψει/προβληματίσει η αλλοίωση που κάνει στο white balance, για την οποία διαβάζω αρκετά σε ξένα φόρουμ?

[stellar82]

@silios: πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες! έχεις εκτίμηση για το πόσο διαφορά θα έχει και με stock dslr (μιας και στις φωτογραφίες έχει χρησιμοποιήσει modded dslr)

 

@geobok: το φοβάμαι λίγο το WB, αλλά φαντάζομαι είναι κάτι που, όπως είπες, φτιάχνεται σχετικά εύκολα με κάποιο πρόγραμμα, σιγά σιγα με την εμπειρία

[silios]

@silios: πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες! έχεις εκτίμηση για το πόσο διαφορά θα έχει και με stock dslr (μιας και στις φωτογραφίες έχει χρησιμοποιήσει modded dslr)

 

Παρόμοια διαφορά με αυτήν της φωτογραφίας με εξαίρεση τα υπερτονισμένα κόκκινα - τα οποία θέλουν διόρθωση κατά την επεξεργασία ούτως η άλλως- όπου παίζει κ το mod στις DSLR.

 

Πιστεύω ότι θα μπορέσεις να τραβήξεις 2-3 φορές μεγαλύτερο χρόνο έκθεσης πρακτικά από το όριο στο οποίο βρίσκεσαι τώρα και θα γλυτώσεις από πολύ άχρηστο σήμα. Τουλάχιστον αυτό θυμάμαι να είχε συμβεί στα δικά μου τεστ με stock Nikon D90, Canon 6D και μια 350D.

[gvogiatzis]

Καλησπέρα σε όλους,

 

χρησιμοποιώ κοντά 2 χρόνια το astronomik CLS με modified Canon 1300D. Τα αποτελέσματα είναι

εξαιρετικά σε μέτρια φωτορύπανση, π.χ., στα όρια μίας επαρχιακής πόλης. Βέβαια ακόμα και σε σκοτεινούς ουρανούς το έχω πάνω στη μηχανή για να κόβει τυχόν airglow και άλλα ατμοσφαιρικά φαινόμενα. Σε περιοχές με υψηλή φωτορύπανση, το astronomik CLS είναι πολύ καλό, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Η φωτογραφία θέλει εκτενή επεξεργασία για την απομάκρυνση των gradients.

 

Όσον αφορά το white balance, η φωτογράφιση ενός gray card, μεσημέρι μίας ηλιόλουστης ημέρας με καθαρό ουρανό και χωρίς σκιές, γλιτώνει πολλά προβλήματα αν η επεξεργασία της φωτογραφίας γίνει με photoshop ή άλλο πρόγραμμα εικόνας. Σε μηχανές Canon, κάποιος μπορεί κατόπιν να ορίσει αυτή τη φωτογραφία ως custom white balance για να γλιτώσει κάποιο χρόνο από το να το ρυθμίζει αργότερα.

 

Βέβαια, επιστημονικά το white balance είναι παντελώς αδιάφορο. Η πληροφορία που περιέχει η φωτογραφία πρέπει να "μεταφραστεί" με βάση πρότυπα "λευκότητας", δηλαδή συγκεκριμένα αστέρια ή γαλαξίες, που ορίζουμε ως "λευκά".

 

Η εναλλακτική, που χρησιμοποιώ εδώ και περίπου ένα χρόνο είναι το pixinsight. Εκεί κάποιος αδιαφορεί πλήρως για το white balance, καθώς υπάρχει ειδική υπο-εφαρμογή (applet) για τη σωστή φωτομετρία της εικόνας. Κάνοντας πρώτα plate solving για την ακριβή θέση της φωτογραφίας, κατόπιν ανατρέχει σε λίστες με πρότυπα "άσπρα" αστέρια και ταιριάζει το χρώμα τους στη φωτογραφία, ρυθμίζοντας το white balance (αναμιγνύνοτας κατάλληλα R,G,B).

 

Συνημμένη ανεβάζω μία φωτογραφία του νεφελώματος του Ωρίονα, από περιοχή με υψηλή φωτορύπανση. Η έκθεση είναι σχετικά μικρή (1 hr σε iso 1600) αλλά με λίγη προσεκτική επεξεργασία κατάφερα να διώξω πολύ επίμονα gradients. Κατόπιν, με φωτομετρία απεκατέστησα το white balance, ώστε τα κατά συνθήκη "λευκά" αστέρια του Ωρίονα να βγαίνουν λευκά και στη φωτό.

 

Συνοψίζοντας, έχω πολύ καλές εντυπώσεις από το astronomik και το συνιστώ. Παράλληλα, συνιστώ και τη χρήση κάποιου λογισμικού που να μπορεί να αφαιρέσει gradients από την τελική εικόνα.

[stellar82]

@gvogiatzis: καλησπέρα και καλωσηρθες!

Ευχαριστώ πολύ για τις πληροφορίες. Δύο ερωτήσεις έχω για σένα: a. Που έκανες το modification της μηχανής, και ποιο mod έκανες;

b. Σε modded dslr δεν ενδείκνυται το ccd version του cls filter ή δεν έχει διαφορά;

[GALEX]

Καλημέρα.

Νομίζω ότι το optolong l-pro είναι πιο ήπιο σε σχέση με το cls ccd και πιο κατάλληλο-εκτός φυσικά από τα νεφελωματα εκπομπής- και για γαλαξίες.

Εγώ χρησιμοποιώ Canon 1100d τροποποιημένη (αφαίρεσα μόνος μου το 2ο φίλτρο) από Βέροια - bottle6 σύμφωνα με το clear outside. Έχω χρησιμοποιήσει lumicon deepsky, optolong cls και baader planetarium neodimium. Δεν έχω δοκιμάσει ccd έκδοση φίλτρου. Είμαι ικανοποιημένος από τα δύο πρώτα. Το τελευταίο είναι λίγο πιο ήπιο με τη φωτορρύπανση.

Αυτό που με ενοχλεί είναι το πρόβλημα εστίασης στα άστρα με χρήση φακών λόγω διαφορετικής εστίασης των διαφόρων μηκών κύματος. Αποτέλεσμα αυτού είναι η εμφάνιση μωβ φωτοστέφανου γύρω από τα άστρα. Το πρόβλημα αυτό δεν εμφανίζεται με κατοπτρικό σωλήνα. Εστιάζω λοιπόν βρίσκοντας τη χρυσή τομή μεταξύ μεγέθους άστρου και κοινής εστίασης, ώστε να είναι έχω λίγο μεγαλύτερα άστρα αλλά χωρίς κόκκινο ή μπλε στεφάνι. Δεν ξέρω αν η χρήση cls ccd ή uv/ir cut φίλτρου θα εξάλειφε το πρόβλημα.

[silios]

Το φίλτρο ir, uv/ir (η κάποιο φωτορύπανσης για να πετύχεις ένα σε όλα αποτέλεσμα) είναι μονόδρομος εφόσον έχει αφαιρεθεί το φίλτρο από την μηχανή και δεν αντικαταστάθηκε από κάποιο άλλο.

 

Δεν θα εξαλείψει τελείως το πρόβλημα - καθώς η χρωματική εκτροπή είναι εγγενές χαρακτηριστικό των διοπτρικών σε οποιαδήποτε συσκευασία φακός, τηλεσκόπιο, reducer, flattener κ.ο.κ. - αλλά η διαφορά είναι μεγάλη/αρκετή ώστε να σε βάλει σε έξοδα

[GALEX]

Το φίλτρο ir, uv/ir (η κάποιο φωτορύπανσης για να πετύχεις ένα σε όλα αποτέλεσμα) είναι μονόδρομος εφόσον έχει αφαιρεθεί το φίλτρο από την μηχανή και δεν αντικαταστάθηκε από κάποιο άλλο.

 

Δεν θα εξαλείψει τελείως το πρόβλημα - καθώς η χρωματική εκτροπή είναι εγγενές χαρακτηριστικό των διοπτρικών σε οποιαδήποτε συσκευασία φακός, τηλεσκόπιο, reducer, flattener κ.ο.κ. - αλλά η διαφορά είναι μεγάλη/αρκετή ώστε να σε βάλει σε έξοδα

 

Να υποθέσω ότι τα αποχρωματικά δεν υποφέρουν από star bloating;

[silios]

Το φίλτρο ir, uv/ir (η κάποιο φωτορύπανσης για να πετύχεις ένα σε όλα αποτέλεσμα) είναι μονόδρομος εφόσον έχει αφαιρεθεί το φίλτρο από την μηχανή και δεν αντικαταστάθηκε από κάποιο άλλο.

 

Δεν θα εξαλείψει τελείως το πρόβλημα - καθώς η χρωματική εκτροπή είναι εγγενές χαρακτηριστικό των διοπτρικών σε οποιαδήποτε συσκευασία φακός, τηλεσκόπιο, reducer, flattener κ.ο.κ. - αλλά η διαφορά είναι μεγάλη/αρκετή ώστε να σε βάλει σε έξοδα

 

Να υποθέσω ότι τα αποχρωματικά δεν υποφέρουν από star bloating;

 

Εξαρτάται από το αν τα κατασκευάζεις/πουλάς ή τα αγοράζεις

Προσωπικά δεν έχω δει τίποτα ακόμα χωρίς χρωματική εκτροπή σε διοπτρικό. Ακόμα κ το FSQ106 έχει σε όλες τις εκδόσεις του. Αυτό που πληρώνουμε/κυνηγάμε είναι ο όσο το δυνατόν καλύτερος έλεγχος του προβλήματος.. Αν ο σένσορας σου είναι αρκετά μεγάλος όσο απομακρύνεσαι από το κέντρο θα αρχίσεις να παρατηρείς το "πρόβλημα".

 

edit: τα αποχρωματικά "εγγυώνται" την σωστή εστία (σε ένα σημείο και τα τρία) των χρωμάτων που βλέπουμε. το IR το οποίο περνάει από μια modded dslr (παρόλο που υποτίθεται ότι στις νεότερες με τα 2 φίλτρα το lp1 κρατάει το IR και το λπ2 αφορά την χρωματική ισορροπία) δεν εμπίπτει σε αυτήν την διόρθωση οπότε δημιουργείται το star bloat.

ένα εύκολο τεστ πριν ξοδευτεί κανείς, είναι να χωρίσει τα τρία κανάλια από μια από τις φωτό του και να μετρήσει το μέγεθος των αστεριών. Το κόκκινο θα έχει παχύτερα αστέρια από τα υπόλοιπα.

[stellar82]

Πολύ πολύ ενδιαφέροντα πράγματα έχουν γραφτεί, ευχαριστώ.

 

@Galex: κι εγώ μια 1100d χρησιμοποιώ, να σας την στείλω να μου την μοντάρετε κι εμένα?

[GALEX]

Καλύτερα να την κάνει κάποιος πιο έμπειρος στα ηλεκτρονικά . Στη δικιά μου έκανα μια ζημιά (έκοψα ένα καλωδιάκι) και βγήκε off για 2μηνο περίπου μέχρι να έρθει το ανταλλακτικό από ebay. 😂

[silios]

Επειδή πήγαμε και αλλού στο νήμα, πέραν από την αρχική συζήτηση να προσθέσω και τα εξής :

 

1) Σχετικά με την χρωματική εκτροπή που ανέφερα παραπάνω, επισυνάπτω το spot diagram της ίδιας της Takahashi για το ιστορικό (για να μην νομίζετε ότι είμαι κανένας περίεργος (είμαι ) μιας που δεν γράφω συχνά λόγω υποχρεώσεων

Το ίδιο ισχύει και για τα TEC, AP και γενικά όλα τα premium όργανα. Άμα ψάχνουμε ψύλλους στα άχυρα και ακριβολογούμε ισχύουν τα παραπάνω που έγραψα, αυτό όμως δεν αλλάζει το γεγονός ότι μιλάμε για εξαιρετικά όργανα που κάνουν τέλεια αυτό το οποίο διαφημίζουν (συνήθως).

 

2) Μια εξαιρετική πηγή για τα οπτικά γενικά η οποία δυστυχώς δεν εμφανίζεται εύκολα στα αποτελέσματα αναζητήσεων -> https://www.telescope-optics.net/index.htm

 

Καλή συνέχεια & καθαρούς ουρανούς

[gvogiatzis]

Καλησπέρα και από εμένα, μετά από μερικές μέρες...

 

Λοιπόν, απαντώντας στις ερωτήσεις του stellar82, σχετικά με το modification της μηχανής, όντως, απλά

από τα υπάρχοντα φίλτρα αφαίρεσα το φίλτρο του white balance. Αυτό το έκανα στην Ολλανδία, https://www.dutchdigitalworks.nl/ όπου κατοικούσα παλιά. Βέβαια, ο κύριος του Dutch Digital Works με εξυπηρέτησε μέσω ταχυδρομείου, έστειλα τη μηχανή, έγινε το modification και μου την έστειλε πίσω με ταχυδρομείο. Πιθανά να μπορεί να αναλάβει και δουλειές εκτός Ολλανδίας, αλλά με το χαμό που γίνεται αυτές τις μέρες, θα είναι κάπως πιο δύσκολο.

 

Εκτός από το φίλτρο του white balance, οι DSLR μηχανές έρχονται εξοπλισμένες με UV/IR cut φίλτρο, το οποίο κόβει το φάσμα για μήκη κύματος μικρότερα από 400 nm και μεγαλύτερα από 700 nm. Οπότε, η ύπαρξη του φίλτρου UV/IR καθιστά τη χρήση του CLS/CCD της Astronomik περιττή, καθώς σε μία DSLR χωρίς white balance φίλτρο, συνεχίζει να υπάρχει το φίλτρο που κόβει UV και IR. Έτσι, στην περίπτωσή μου επέλεξα το απλό Astronomic CLS clip-in filter.

 

Αντίθετα, αν από τη μηχανή έχουν αφαιρεθεί όλα τα φίλτρα μπροστά από τον αισθητήρα, "full modification", όπως συνήθως ονομάζεται, χρειάζεται και φίλτρο που να κόβει το φάσμα στο range 400-700 nm. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιείται το CLS/CCD filter, ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα στο UV τμήμα του φάσματος, π.χ. "UV star bloating".

 

Στη σελίδα της astronomik μπορείς να βρεις και τα αντίστοιχα φάσματα για να συγκρίνεις.

 

Καθαρούς ουρανούς!

[stellar82]

Ευχαριστώ παιδιά όλους για τις απαντήσεις.

Επίσης αν κάποιος έχει προχωρήσει από την dslr και θέλει να πωλήσει το cls clip filter του, να μου στείλει!

[GALEX]

Εδώ είναι μια συζήτηση σχετικά με το ότι το φίλτρο της baader έχει καλύτερη συμπεριφορά και μπλοκάρει περισσότερο την UV ακτινοβολία σχετικά με το φίλτρο της Canon :

 

https://stargazerslounge.com/topic/184062-canon-1100d-the-effectiveness-of-the-front-uvir-filter-a-practical-test/#