Fast Radio Burst, FRB, οι βραχύχρονες εκρήξεις ραδιοκυμάτων

[ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΛΕΩΝ]

Αν μπορούσαμε να δούμε τον ουρανό στα ραδιοκύματα θα παρατηρούσαμε πολλές εκλάμψεις. Τα τελευταία 15 έτη οι αστρονόμοι εντόπισαν τις πηγές εκπομπής 600 τέτοιων εκλάμψεων. Οι FRB προκαλούνται από τα μάγνεταρ, τους αστέρες νετρονίων που δημιουργήθηκαν πρόσφατα και έχουν το πιο ισχυρό μαγνητικό πεδίο του σύμπαντος, πολύ πιο ισχυρό από τους απλούς αστέρες νετρονίων. Προέρχονται από την βαρυτική κατάρρευση αστρικού πυρήνα (σουπερνόβα), και διατηρούν το μαγνητικό πεδίο τους τόσο ισχυρό για 10.000 έτη. Η πηγή FRB20200120E έδωσε έκλαμψη διάρκειας 60 δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου, αλλά λογικά δεν μπορεί να προέρχεται από μάγνεταρ, επειδή βρίσκεται μέσα σε σφαιρωτό σμήνος. Τα σφαιρωτά περιέχουν μόνο παλαιά (μικρής μάζας) αστέρια, που δεν εξελίσσονται με σουπερνόβα. Μία πιθανότητα είναι να προέρχεται η έκλαμψη από πάλσαρ, δηλαδή αστέρα νετρονίων με κανονικό μαγνητικό πεδίο ή ένας λευκός νάνος να συσσώρευσε υλικό από συνοδό, να υπερέβη το όριο Chandrasekhar και να κατέρρευσε σε αστέρα νετρονίων, αν αυτή η σουπερνόβα τύπου Ia μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία αστέρα νετρονίων. Ακόμα, στα σφαιρωτά σμήνη παρατηρούμε τους blue straggler, αστέρια που προέρχονται από την συγχώνευση 2 αστεριών, αλλά είναι δύσκολο να φτάσουν σε μάζα πάνω από 8 ηλιακές, που απαιτείται για την έκρηξη σουπερνόβα. 

Μία άλλη παράμετρος είναι να χρησιμοποιηθούν αυτές οι εκρήξεις ραδιοκυμάτων στην μελέτη του μεσογαλαξιακού αερίου. Περνώντας μέσα από αυτό τα ραδιοκύματα μεταβάλλονται, όπως το ορατό φως στο ουράνιο τόξο.